| Κείμενο |
Επειδή πολλά λέγονται για την "πορεία" εκείνη και κανείς τελικά δεν ξέρει ποιον και τι να πιστέψει, στα ΝΕΑ της Τετάρτης υπήρχε αφιέρωμα στο υπό κυκλοφορία βιβλίο του Γ. Αρκουλή, αθλητικού δημοσιογράφου (δεδηλωμένου αντι-ολυμπιακού, για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις...), για τον παναθηναϊκό του 1971. Αντιγράφω το άρθρο - για να θυμούνται οι παλαιότεροι και να μαθαίνουν οι νεώτεροι:
Την 33η επέτειο από τη μεγαλειώδη πορεία προς το «Γουέμπλεϊ» γιορτάζει την προσεχή Τετάρτη ο Παναθηναϊκός και είναι σημαντικό για τη μεγάλη «πράσινη» οικογένεια των σπορ, που η τωρινή η επέτειος συμπίπτει με την επάνοδο της ομάδας στους τίτλους. Αλλά τι ακριβώς είναι το «Γουέμπλεϊ» και πώς ερμηνεύεται σημειολογικά, στην πορεία των ελληνικών ομάδων στα Κύπελλα Ευρώπης; Δυστυχώς, για τους μη παναθηναϊκούς, η πορεία του Παναθηναϊκού της περιόδου 1970-71 στο Κύπελλο Ευρώπης των πρωταθλητριών δεν σημαίνει τίποτε παραπάνω από μια καλή προσπάθεια άριστων ποδοσφαιριστών, οι οποίοι είναι αμφίβολο αν θα έφταναν στον τελικό της διοργάνωσης αν δεν διέθεταν την υπερβολική «χορηγία» του καθεστώτος. Αυτό ακριβώς είναι το παρεξηγημένο σημείο της πορείας. Ο Παναθηναϊκός άξιζε να φτάσει, όμως κανείς δεν γνωρίζει αν θα έφτανε αν οι απριλιανοί (που έδιναν γη και ύδωρ ώστε να ακουστούν εκτός ελληνικών συνόρων) δεν έσκυβαν με πάθος πάνω στο ποδόσφαιρο, σαν τους κηφήνες που γυροφέρνουν την υπέροχη μέλισσα. Ο Παναθηναϊκός υπήρξε - είτε το θέλουν μερικοί είτε το ξορκίζουν - το δεκανίκι του φοβερού Ασλανίδη, ο οποίος είχε ανοίξει τα κρατικά ταμεία διάπλατα και μαζί την όρεξη των συνταγματαρχών της άρχουσας τάξης, για πρώτης τάξεως ευκαιρία προβολής τους.
Το βιβλίο του δημοσιογράφου Γιώργου Αρκουλή (με θητεία 33 ετών στα έντυπα του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη) με τίτλο «Μεταξύ τιμής και ντροπής», που θα κυκλοφορήσει μεθαύριο, Σάββατο, προσπαθεί να δώσει απαντήσεις στη μεγαλειώδη πορεία του «τριφυλλιού». Στις σελίδες του, καταγράφονται μέρα με τη μέρα οι προσπάθειες, το παρασκήνιο, οι μεγάλες στιγμές, ενώ ρίχνει τη ματιά και στο σήμερα, καταγράφοντας την κατάληξη των ηρώων ποδοσφαιριστών. Το αν το βιβλίο του Γ. Αρκουλή καταφέρνει να αφαιρέσει τις όποιες «ενοχές» και να αποκαταστήσει την πορεία της ομάδας του Δομάζου, του Πούσκας, του Ελευθεράκη και του Αριστείδη Καμάρα, θα το κρίνει ο αναγνώστης.
ΠΡΩΤΑ Ο ΠΟΥΣΚΑΣ
«... Ο Παναθηναϊκός μπορούσε να ελπίζει αλλά όχι να πιστεύει ακράδαντα ότι θα έφτανε στον τελικό, όση τύχη κι αν διέθετε στις κληρώσεις των ζευγαριών από την UEFA. Ωστόσο, η ελπίδα για σημαντική παρουσία του Παναθηναϊκού στη διοργάνωση βασιζόταν σε δύο πολύ σοβαρά στοιχεία. Πρώτα, στην παρουσία τού Πούσκας και ακολούθως στην πρωτοβουλία των απριλιανών, που επιθυμούσαν να φτάσει η ομάδα όσο το δυνατόν πιο «μακριά», προφανώς για να επενδύσει η «κυβέρνηση» σε κάτι που θα γοήτευε τον λαό και θα αποτελούσε για μήνες τον μοχλό αποπροσανατολισμού από τα προβλήματα που αντιμετώπιζε. Ο Πούσκας, αποδεδειγμένα, δεν ήταν ο χαρισματικός προπονητής με δυναμική και ευφυΐα να σχεδιάσει πρωταθλητισμό. ʼλλωστε, μετά την εντυπωσιακή επιτυχία στον Παναθηναϊκό, ο «Πάντσο» δεν μπόρεσε να στερεώσει σοβαρή καριέρα στον χώρο. (...) Εντούτοις, ο Πούσκας αποδείχτηκε - κατά τη θητεία του στον Παναθηναϊκό - ο ιδανικός μ ά ν α τ ζ ε ρ, ο άνθρωπος που μπορούσε να αναλάβει και να φέρει εις πέρας όλους τους δύσκολους ρόλους και να προστατεύσει το σύνολο, εμψυχώνοντας παράλληλα με ιδανικό τρόπο τα άτομα. H προσωπικότητα του Πούσκας αποτελούσε λοιπόν την εγγύηση πως όλα θα πήγαιναν καλά».
ΕΣΤΡΩΣΑΝ ΧΑΛΙ
(...) «Ήδη (σημ.: μετά την πρόκριση εις βάρος της Σλόβαν και της Ζενές Ες) είχε αρχίσει να δημιουργείται ένας μικρός μύθος γύρω από την αξία της ομάδας του Παναθηναϊκού. H χούντα των συνταγματαρχών «μυρίζοντας ψητό», αποφάσισε να εμπλακεί με τον τρόπο της στην υπόθεση της νέας πρόκρισης, γιατί την ενδιέφερε να συνεχιστεί η ευρωπαϊκή διάκριση του Παναθηναϊκού για πολλούς λόγους. Κατ' αρχάς, ο γενικός γραμματέας Αθλητισμού Ασλανίδης αντελήφθη ότι οι δύο αναμετρήσεις με την πρωταθλήτρια Αγγλίας Έβερτον θα μπορούσαν να περάσουν το μήνυμα στη δημοκρατική Δύση ότι οι Έλληνες περνάνε καλά, γιορτάζουν στα γήπεδα και είναι ελεύθεροι να ταξιδέψουν σε οποιοδήποτε σημείο του κόσμου. Με δεδομένο, λοιπόν, αρκετών φιλάθλων να ταξιδέψουν την άνοιξη στο Λίβερπουλ, η «κυβέρνηση» έστρωσε «χαλί» στο αεροδρόμιο, δείχνοντας ένα ψεύτικο, φτιασιδωμένο πρόσωπο, που ελάχιστα συγκινούσε τον ελληνικό λαό. Μια συνταγή που μερικά χρόνια μετά θα αποτελούσε τον μπούσουλα του δικτάτορα της Αργεντινής Βιντέλα στο Παγκόσμιο Κύπελλο. Ευτυχώς όμως που τόσο ο Παναθηναϊκός όσο και η Εθνική της Αργεντινής του Λούκε, του Αρντίλες και του Ντανιέλ Πασαρέλα, είχαν την ποιότητα και την αγωνιστική αξία με το μέρος τους...».
«Μετά τη βαριά ήττα από τον Ερυθρό Αστέρα στο Βελιγράδι, στον Παναθηναϊκό λειτουργούσαν όλοι με ένα στόχο: πώς θα μπορέσουν να αποκλείσουν τους υπερόπτες Γιουγκοσλάβους. (...) Μόλις έγινε γνωστός ο διαιτητής της ρεβάνς, ο Πούσκας ανέπνευσε με άνεση, όμως δεν έβγαλε λέξη. Συνήθιζε να μην κρίνει τους διαιτητές ούτε να προβλέπει, και αυτό αποδείχτηκε ευεργετικό στην καριέρα του. H αλήθεια όμως είναι πως διέθετε πολλές γνωριμίες στον χώρο της ευρωπαϊκής σφυρίχτρας και ταυτόχρονα τον τρόπο να συντηρεί με ορισμένους διαιτητές φιλία επιπέδου και εμπιστοσύνης... Είχε οριστεί, λοιπόν, ο Ισπανός Ορτίζ ντε Μεντιμπίλ, ένας ρέφερι μάλλον άγνωστος στο ελληνικό κοινό, με εντυπωσιακό όνομα που παρέπεμπε σε τίτλο ευγενείας... Ο πανέξυπνος Μίλιανιτς (σημ.: τεχνικός του Ερυθρού Αστέρα) δεν ήταν εύκολο να πληροφορηθεί ότι ο εν λόγω Ισπανός διαιτητής ήταν φίλος του «Πάντσο» και θαυμαστής του όταν νεαρός έβλεπε τον Πούσκας να είναι κορυφαίος σταρ της Ρεάλ Μαδρίτης... Στο παρασκήνιο οι ψίθυροι είχαν την τιμητική τους, ότι είχε φτάσει η καλή στιγμή για τον Παναθηναϊκό, και, αν και δεν ακούστηκε το παραμικρό, οι στιγμές για την εύνοια πλησίαζαν... Ο Ορτίζ ντε Μεντιμπίλ, με το που έφτασε στην Αθήνα, δεν περιορίστηκε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του, ούτε ζήτησε να δει την Ακρόπολη και να φωτογραφίσει τον Παρθενώνα. Προφανώς, αυτά τα μετέθεσε για «τα γεράματά του». (...) Ο Ισπανός διαιτητής εξαπέλυσε γενναία βόλτα στο Κολωνάκι... Επειδή όμως μόνο τα ψώνια δεν είναι δυνατόν να συγκινούν έναν διαιτητή κλάσης, ο άνθρωπος δέχτηκε με μεγάλη προθυμία να παρακολουθήσει ιπποδρομίες στο φαληρικό Δέλτα, όταν του το πρότεινε Αθηναίος δημοσιογράφος με καλή σχέση στον τζόγο, λατρεία στα αλογάκια και αμέριστη αγάπη στον Παναθηναϊκό... Στον Ιππόδρομο, ουδείς αντελήφθη ποιος συνόδευε τον δημοσιογράφο και αυτό ήταν λογικό. Μέχρι να κατεβάσει δυο γουλιές από το ποτό του ο Ορτίζ ντε Μεντιμπέλ, η κούρσα είχε τελειώσει. Τότε, τον πλησίασε ο δημοσιογράφος και με χαμόγελο που δεν σήκωνε δεύτερη λέξη - δηλαδή αντίρρηση - έβαλε στην τσέπη του διαιτητή ένα μάτσο κουπόνια.
«Συγχαρητήρια σενιόρ, μάντεψες σωστά και κέρδισες»...
Πράγματι, στην έξω τσέπη του σακακιού είχε βάλει μερικά κερδισμένα κουπόνια που έπρεπε τώρα να εξαργυρωθούν στο ταμείο. Ο Ισπανός, χωρίς να αιφνιδιαστεί, σηκώθηκε ήρεμα και πήγε στο γκισέ να εισπράξει το χρήμα. Το αν πλούτισε εκείνο το απόγευμα, δεν θα το μάθουμε ποτέ...». |
