«...Το ΝΥΓΜΑ δεν προτίθεται να ακολουθήσει καμιά γραμμή, δεν πρόκειται να κατέβει ποτέ σε όποιου είδους εκλογές, αλλά ούτε και να υποστηρίξει κάποιον από τους υποψήφιους...» (Απόσπασμα από την τελευταία σελίδα του Νύγματος, η οποία περιέχει μάλλον τη μονιμότερη στήλη του εντύπου...).

Όταν λοιπόν ένα έντυπο διατυμπανίζει μία τέτοια άποψη, ενώ ταυτόχρονα είναι αφιερωμένο στις φοιτητικές εκλογές, βαδίζει πάνω σε τεντωμένο σχοινί. Είναι δυνατόν να αναφερθείς στην "καραμέλα" του φοιτητικού κινήματος, χωρίς να καταδικάσεις την πολιτική συγκεκριμένων κομματικών παρατάξεων; Αν υποθέσουμε ότι η απάντηση στο προηγούμενο ερώτημα είναι αρνητική, κατά πόσο ισχύει στην πολιτική η δίτιμη λογική της άλγεβρας Boole, δηλαδή αν το χ είναι διάφορο του μηδενός τότε το χ είναι ίσο με ένα και αντίστροφα;

Δεν θα αναζητήσουμε απαντήσεις στα προηγούμενα ερωτήματα, τα οποία οδηγούν σε ένα φαύλο κύκλο ατέρμονων αμπελοφιλοσοφιών. Είναι κατά πολύ σημαντικότερο να αναζητήσουμε τα αίτια που έχουν ωθήσει το λεγόμενο φοιτητικό κίνημα σε μαρασμό αν όχι σε εξαφάνιση.

Θέλοντας να παραθέσουμε μία πρώτη απλοϊκή εξήγηση για τη "μετάλλαξη" του φοιτητικού κινήματος σε φοιτητική μάζα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτή οφείλεται στο γενικότερο και ολοένα αυξανόμενο εγωκεντρισμό και ατομικισμό που διέπουν τις σύγχρονες μαζικές και ανώνυμες κοινωνίες. Είναι ευκολότερο να αποστηθίζεις σελίδες γεμάτες με αναλύσεις για το "εμείς" του Μακρυγιάννη όταν προετοιμάζεσαι για τις Πανελλαδικές εξετάσεις, από το να ενδιαφερθείς για το συμφοιτητή σου ή, γενικότερα, το συνάνθρωπό σου. Είναι βολικότερο να διαμαρτύρεσαι για το σκοτάδι από το να ανάψεις ένα κερί, σύμφωνα με μία παλιά κινέζικη παροιμία την οποία κάποιοι ανέσυραν πρόσφατα από σκονισμένους παπύρους...

Κάτω από την αναισθησία και την αδιαφορία ενός φοιτητή, ο οποίος ύστερα από οκτάωρη παρακολούθηση μαθημάτων στο Πολυτεχνείο γυρνάει σπίτι του και συνδέεται με το Internet, κρύβεται η οκνηρία και ο "οχαδερφισμός" του αυριανού Έλληνα πολίτη που θα στελεχώσει με εφόδιο το PhD του τη Δημόσια Υπηρεσία της γειτονιάς του. Επειδή ο κίνδυνος του ρατσισμού ελλοχεύει πίσω από κάθε γενίκευση, να διευκρινίσουμε ότι οι εξαιρέσεις των φοιτητών του "δέκα" οι οποίοι ενδιαφέρονται για τα "κοινά", επιβεβαιώνουν απλώς τον κανόνα.

Θα ήταν όμως αυταπάτη αν αποδίδαμε συλλήβδην την κατάπτωση της έννοιας του φοιτητικού κινήματος στα προβλήματα της κληροδοτούμενης κοινωνικής νοοτροπίας. Φέρουμε ως φοιτητές την ευθύνη γιατί οι κομματικές παρατάξεις που υποτίθεται ότι μας εκπροσωπεύουν και μας αντιπροσωπεύουν αναπαράγουν ολοένα και περισσότερο την εικόνα των κομμάτων της Βουλής. Οι Γενικές Συνελεύσεις, ο σημαντικότερος "θεσμός" του φοιτητικού κινήματος, δεν διαφέρουν και πολύ από τις συνεδριάσεις της ταϊβανέζικης Βουλής.

Αρκεί κανείς να αναλύσει το φαινόμενο της Γενικής Συνέλευσης για να αντιληφθεί σε μεγάλο βαθμό τα αίτια της ανυπαρξίας του φοιτητικού κινήματος, αφού όμως πρωτύτερα συνειδητοποιήσει και την αξία της Γενικής Συνέλευσης.

Αν εξαιρέσουμε τον ενημερωτικό χαρακτήρα μίας Γενικής Συνέλευσης, τότε το σημαντικότερο, κατά την ταπεινή μου άποψη, στοιχείο της είναι η ενεργοποίηση του φοιτητή, είτε μέσω της ψήφου του είτε μέσω της απλής παρουσίας του.

Δεν πιστεύω ότι χρειάζεται "απουσιολόγιο" για να προσέλθει κάποιος στη Γενική Συνέλευση, όταν συζητιέται, για παράδειγμα, το θέμα της κατάργησης του ασύλου. Αντιθέτως, η απλή παρουσία και η ελάχιστη μυϊκή δύναμη που απαιτείται για την ανάταση της χειρός, ώστε να ψηφίσουμε, είναι δυνατόν να έχει θετικά αποτελέσματα, τα οποία αφορούν το μέλλον μας στο κάτω-κάτω. Τί παρατηρείται όμως σήμερα;

Ολόκληρες κομματικές παρατάξεις απουσιάζουν και στηριζόμενες στο χιλιοειπωμένο επιχείρημα της μη απαρτίας διαλύουν τη Γενική Συνέλευση και ισοδύναμα την έννοια της συλλογικότητας φοιτητών και φοιτητικών παρατάξεων. Η δε απουσία τους στηρίζεται συνήθως στο τρίπτυχο: κόμμα ® κομματόσκυλα ® "πιστοί" (βλ."κομματική γραμμή").

Η Αριστερά, από την άλλη μεριά, παρουσιάζεται κατακερματισμένη, αδυνατώντας να αρθρώσει ενιαίο πολιτικό λόγο και να αντικαταστήσει τους φελλούς (αλήθεια, η τελευταία αφίσα της ΔΑΠ μου θυμίζει τη γνωστή παροιμία με τον γάιδαρο και τον πετεινό). Σύμφωνοι, υπάρχουν πολιτικές διαφορές μεταξύ των αριστερών πολιτικών σχημάτων, θεωρώ όμως μάλλον δυνατή την ύπαρξη κοινών σημείων αναφοράς, με βάση τα οποία θα μπορούσε να εκφραστεί ένας αξιόλογος πολιτικός λόγος. Αν μάλιστα θεωρήσουμε δεδομένη την απάθεια των άλλων παρατάξεων για το φοιτητικό κίνημα, τότε ευθύνεται σχεδόν αποκλειστικά η Αριστερά για τη σημερινή κατάσταση.

Είναι πιστεύω προφανές ότι το φοιτητικό κίνημα μαστίζεται από έναν πακτωλό φαινομενικά άλυτων προβλημάτων, τα οποία θίξαμε ίσως επιφανειακά. Ας μας επιτραπεί όμως να «...ανήκουμε σ' αυτούς που πιστεύουν ότι τα πράγματα μπορούν να γίνουν καλύτερα».

Αντώνης Κουκουριτάκης Άλλα άρθρα του συγγραφέα