Μια φιλόδοξη προσπάθεια τακτικής, πολιτικής και ουσιαστικής σημασίας για τα Ανώτατα και Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα στηρίζεται από το Δεύτερο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (πακέτο Ντελόρ). Ο νεοεισαχθείς -για τα ελληνικά δεδομένα- θεσμός του Γραφείου Διασύνδεσης στο χώρο της εκπαίδευσης είναι μια ρεαλιστικά προσανατολισμένη πρόταση, η οποία ελπίζει, στη γενικότερη φιλοσοφία της, να γεφυρώσει ομαλά το χώρο της αναζήτησης της γνώσης με αυτόν των καθημερινών ανθρώπινων αναγκών. Στην προκειμένη περίπτωση, είδωλο της δίψας για γνώση αποτελεί η ανώτατη εκπαιδευτική διαδικασία, ενώ το σύνολο των ανθρώπινων αναγκών εκπροσωπείται, ενδεχομένως κίβδηλα, από τις απαιτήσεις της αδηφάγου αγοράς. Όπως και να έχει, η αντιστοίχηση αυτή αποτελεί ένα γεγονός.

Η χρηματοδότηση και η επιταγή των καιρών για το έργο αυτό απευθύνεται σαφώς και προς το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ένα απ’ τα μεγαλύτερα και ευρωστότερα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας. Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω υπό ποιους όρους απευθύνεται και σε περιφερειακά ή χαρακτηριζόμενα περιθωριακά εκπαιδευτικά ιδρύματα, ωστόσο ελπίζω μεσ’ την άγνοιά μου. Ως εκ τούτου, η περιγραφή του σκοπού που υπηρετεί ο θεσμός θα περιοριστεί στα γνωστά νερά.

Οι πληρoφορίες, τις οποίες θα παρέχει το Γραφείο Διασύνδεσης στους τελειόφοιτους και τους απόφοιτους φοιτητές του ΕΜΠ, θα περιστρέφονται γύρω απ’ τις δυνατότητες που θα έχουν αυτοί για μεταπτυχιακές σπουδές και υποτροφίες, για πρακτική άσκηση σε χώρους όπου μπορούν να απορροφηθούν, καθώς και για πρόσβαση στην αγορά εργασίας και προσαρμοστική επαγγελματική ενασχόληση σε τομείς όπου θα έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν πρακτικά το γνωσιολογικό τους πεδίο. Σημαντική, επίσης, υποχρέωση που αναλαμβάνεται από το θεσμό είναι η συνεχιζόμενη κατάρτιση με εξειδικευμένα σεμινάρια και διαλέξεις, μιας και γνωρίζουμε την προσπάθεια που απαιτείται ιδιαίτερα από ένα μηχανικό να αποφύγει το χαρακτηρισμό της στυμμένης λεμονόκουπας.

Η αγωνιστική άποψη του θεσμού διαφαίνεται από μια σειρά στόχων στους οποίους αποσκοπεί αυτός και οι οποίοι περιγράφονται ακολούθως. Προβλέπεται η αναζήτηση θέσεων εργασίας μέσω του Γραφείου Διασύνδεσης, αλλά και η υποστήριξη ενεργειών που θα αποβλέπουν στην επαγγελματική αποκατάσταση των διπλωματούχων. Αλλά οι ενέργειες δεν σταματούν εκεί. Εκτός από την παροχή στατιστικών πληροφοριών για τις τάσεις της αγοράς και την παρακολούθηση της πορείας και της προόδου των αποφοίτων που ακολουθούν μεταπτυχιακές σπουδές, θα επιχειρηθεί και η συνεχής προβολή στις επιχειρήσεις των επιστημονικών εφοδίων που έχει λάβει κάθε απόφοιτος αλλά και η στήριξη του τελευταίου σε περιπτώσεις μη τήρησης δεοντολογίας κατά την προκήρυξη και τη διαδικασία προσλήψεων. Τέλος, θα ενισχυθεί και η σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των αποφοίτων και των επιχειρήσεων με τη διοργάνωση εκδηλώσεων του είδους.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η σύνθεση της διοίκησης του Γραφείου Διασύνδεσης. Το Διοικητικό Συμβούλιο σχεδιάζεται να αποτελείται από τον εκάστοτε Αντιπρύτανη των Ακαδημαϊκών Υποθέσεων, τους Επιστημονικούς Υπεύθυνους του προγράμματος (τους οποίους προσωπικά δεν γνωρίζω αλλά καλόπιστα υποθέτω ότι θα έχουν τον τρόπο τους), ένα μέλος Διοικητικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού, έναν προπτυχιακό σπουδαστή από κάθε Τμήμα και τρεις μεταπτυχιακούς φοιτητές. Η Εκτελεστική Επιτροπή, η οποία θα είναι υπεύθυνη για την τρέχουσα ομαλή λειτουργία του Γραφείου, θα αποτελείται από τον Αντιπρύτανη Ακαδημαϊκών Υποθέσεων, έναν Επιστημονικό Υπεύθυνο, δύο μέλη ΔΕΠ, δύο προπτυχιακούς σπουδαστές και έναν μεταπτυχιακό.

Το Γραφείο θα στεγάζεται σε ειδική αίθουσα εξοπλισμένη με τερματικά, με τη χρήση των οποίων οι σπουδαστές θα έχουν τη δυνατότητα να αντλούν πληροφορίες που τους ενδιαφέρουν από βάσεις δεδομένων. Οι βάσεις αυτές θα δημιουργηθούν με τη σύμπραξη όλων των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της χώρας και θα εμπλουτίζονται τακτικά με στοιχεία που αφορούν τόσο στην επαγγελματική αποκατάσταση όσο και στη μεταπτυχιακή εκπαίδευση. Κρατώντας μια επαφή με τους απόφοιτους σπουδαστές, το Γραφείο θα καταγράφει επιπλέον παρατηρήσεις αυτών ως προς τις τυχούσες γνωστικές ελλείψεις που ενδεχομένως θα εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της μετέπειτα πορείας τους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα γίνεται πιο ευέλικτος ο σύγχρονος σχεδιασμός των προγραμμάτων σπουδών.

Η θέσπιση του θεσμού του Γραφείου Διασύνδεσης, ιδωμένη μέσα από ένα πρίσμα αισιοδοξίας και ρομαντισμού, αποτελεί μια συσπείρωση του χώρου της εκπαίδευσης για την καταπολέμηση της ανεργίας, την επικράτηση της αξιοκρατίας, την υπεράσπιση του καταρτισμένου, την ενίσχυση της προόδου και του διαλόγου της γνώσης με την πράξη. Ωστόσο, δεν είναι δυνατόν να μην βάζει κανείς με το νου του και τις παρασιτικές επιπτώσεις του θεσμού ή και τον απειλητικό κίνδυνο της παραφθοράς του. Γιατί για κάθε θεσμό υπάρχει η αγνή ιδέα απ’ την οποία πηγάζει αυτός, αλλά πάντα ελλοχεύει και η ευχή και κατάρα της ενσάρκωσής του. Κατάρα της μετάπτωσης της νίκης επί της ανεργίας σε όλεθρο της εσφαλμένα επιλεκτικής - ως προς τα κριτήρια - επάνδρωσης της αγοράς. Κατάρα της διπλής όψης του ίδιου νομίσματος: η υπεράσπιση του καταρτισμένου αφήνει τον παιδευτικά κακότυχο σε χειρότερη απ’ την πρότερή του μοίρα. Κατάρα της βεβιασμένης και άνευ λόγου επαύξησης των εικονικών ανθρώπινων αναγκών, πράγμα που θα σήμαινε καθοδήγηση της επιστήμης σε ατραπούς που - σε περίπτωση φυσικής εξέλιξης - δεν θα γνωρίζαμε. Ιδίως το τελευταίο έχει επιβεβαιωθεί ως συνήθης πραγματικότητα στην ιστορία της ανθρώπινης πολιτισμικής πορείας και όχι σαν εξαίρεση του κανόνα. Η ευχή της ενσάρκωσης του θεσμού είναι οδυνηρή υπόθεση και ο άνθρωπος εν γένει δεν έχει επιδείξει τέτοια ψυχική ρώμη. Απαιτείται αυστηρό θεσμοθετικό πλαίσιο και συνεχής επαγρύπνηση για την παρακολούθηση του ειδώλου του αρχικού στόχου.

Αγκαλιάζοντας το νέο θεσμό ας μη λησμονήσουμε τη θωράκισή του.

Γιώργος Βότσης ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ (Ηλεκτρολόγος Μηχ. & Μηχ. Η/Υ ΕΜΠ)