Ένα Νύγμα μετά βρήκα και εγώ να γράψω κάτι για το θέμα της εκπαίδευσης. Την ώθηση για να το κάνω αυτό μου την έδωσε το άρθρο του κύριου Τσαμασφύρου Αντιπρύτανη ΕΜΠ στο προηγούμενο τεύχος (21) καθώς το θέμα των Ιδιωτικών Πανεπιστημίων μπερδεύει, αχγώνει και διχάζει τον φοιτητικό κόσμο αρκετό καιρό τώρα.

Η όλη έρευνα σαν μία συλλογή στοιχείων και αριθμών είναι εντυπωσιακή, όμως από κάποιον όπως τον Αντιπρύτανη του ΕΜΠ που μάλλον γνωρίζει καλά της ανάγκες της εκπαίδευσης, αλλά και την πορεία που της χαράζουν εδώ και πολλά χρόνια όχι πρυτάνεις και υπουργοί (οι οποίοι όμως την δέχονται και την διαχειρίζονται προς όφελός τους), αλλά τα μεγάλα οικονομικά κέντρα, περίμενα κάτι παραπάνω. Κάτι παραπάνω στην ουσία του προβλήματος και όχι σε στρουθοκαμηλισμούς ότι το πρόβλημα είναι ότι "δεν υπάρχει κανένα νομοθετικό, εκπαιδευτικό, πολιτικό πλαίσιο για τη λειτουργία τους".

Και μερικά νούμερα όμως από μόνα τους μπορούν να μας οδηγήσουν σε κάποια συμπεράσματα. Αν παρατηρήσουμε την ιστορική αναδρομή στην αρχή του άρθρου, θα διαπιστώσουμε ότι ακόμα και στην πρώτη "Σοσιαλιστική" 4ετία του ΠΑΣΟΚ το όλο κύμα ιδιωτικοποίησης και το σπρώξιμο της παιδείας σε τέλμα, με τη μορφή των φροντιστηρίων για εξαγωγή πελατών-σπουδαστών, δεν αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα, ίσα ίσα! Ενδιαφέρον είναι και το σημείο που αναφέρει για τα κονδύλια από την θεία Ε.Ε.. Η εύνοια που τυγχάνουν όλα αυτά τα Ε.Σ.Σ. (Εργαστήρια Σκλαβωμένων Σπουδών) απ' την προαναφερθείσα είναι το μόνο διάφανο στοιχείο στην ιστορία. Αυτό για όσους αρκούνται να φωνάζουν για το 5% στην παιδεία και για αυτούς που θεωρούν την εκπαίδευση και την επιστήμη γενικότερα αντικειμενική και ουδέτερη μακριά απ' τους χειρισμούς των διεθνών οικονομικών κέντρων.

Ένα ιδιαίτερα λυπηρό στοιχείο στο άρθρο του κύριου Τσαμασφύρου είναι ότι κατατάσσει την επιστήμη σε ακαδημαϊκά περιθωριακούς κλάδους και μη, μιλάει για περιθωριακά τμήματα σε Πανεπιστήμια, και για ειδικότητες φθηνού εργατικού κόστους. Το ζητούμενο για τον κύριο Τσαμασφύρο δεν είναι ο φραγμός στην παραπέρα ιδιωτικοποίηση και "μετοχοποίηση" της παιδείας, αλλά η αξιολόγηση και το πως θα "τους φάμε"; Μιλάμε για Πανεπιστημιακούς, για άτομα με κοινωνική αναγνώριση, για πνευματικούς ανθρώπους όταν για ένα θέμα όπως τα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια, η πρότασή τους είναι δυαδικοποίηση και κατηγοριοποίηση της παιδείας και της επιστήμης σύμφωνα με τον κλάδο που παράγει προς όφελος μιας χούφτας οικονομικά δυνατών, του κεφαλαίου ή όπως θέλετε πείτε το. Γι' αυτούς δεν υπάρχει πρόβλημα αφού το ΕΜΠ δεν φοβάται κανέναν ή το κάθε ΕΜΠ Πανεπιστήμιο που επικροτεί το "όλοι εναντίον όλων" (όπως το κάστρα και πολιορκητές που παίζαμε μικροί). Η αντίδρασή τους περιορίζεται σε "διαλόγους" με τους Υπουργούς και το σινάφι τους, σε "διαβήματα" και άλλες εξευτελισμένες λέξεις, πάντα σε εισαγωγικά. Αν δεχθούμε ότι δεν θέλουν να δουν την πολιτική σκοπιά του θέματος, δεν είναι λογικό και επιτακτικό να κριτικάρουν την τακτική αυτή (των ιδιωτικοποιήσεων κλπ) απ' την πλευρά της επιστήμης ως πατέρες της επιστήμης και του πνεύματος; Η απάντηση είναι ότι επιτακτικό είναι αλλά όχι και λογικό. Δεν μπορούν γιατί η Επιστήμη τους, αυτή η καθάρια, η απυρόβλητη, η υπεράνω συμφερόντων και ιδεολογικών απόψεων σκοντάφτει απ' την προώθηση κάποιας επιστημονικής έρευνας και την περιθωριοποίηση κάποιας άλλης, σύμφωνα με ιδιοτελή κριτήρια, απ' την αδιαφάνεια στην ακαδημαϊκή ιεράρχηση και ανέλιξη και φανερώνει την άμεση σχέση της Επιστήμης τους με τις διάφορες πολιτικές επιλογές⁽¹⁾.

Δεν μπορώ να πω βέβαια ότι με ξαφνιάζει αυτή η στάση των κύριων Πανεπιστημιακών, καθώς κάθε λόγο έχουν να διαχειρίζονται αυτό που αναφέρει η Λευκή Βίβλος: “Να χρησιμοποιηθεί η παιδεία σαν άυλη επένδυση" (πιο απλά αυτή η επένδυση είμαστε εμείς που θα παράγουμε έργο για αυτούς που εκπροσωπούν τη Λευκή Βίβλο καθώς είναι και οι διάφορες περικοπές σε σίτιση, στέγαση, συγγράμματα κλπ). Αυτό που με θλίβει είναι ότι οι νεολαίοι συμμερίζονται αυτή τη λογική του "δεν γίνεται τίποτα" και ότι τα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια αλλά και η γενικότερη αναδιάρθρωση και Νέα Τάξη Πραγμάτων⁽²⁾ στην παιδεία θα γίνουν έτσι και αλλιώς οπότε ας κοιτάξουμε να επωφεληθούμε όσο μας παίρνει όπου μας παίρνει ή τουλάχιστον όλοι μαζί χωρίς χρώμα και σημαίες να προσπαθήσουμε στο χώρο μας (στη γυάλα μας) για τα "κακώς κείμενα" και τα μικροπράγματα. Το πρόβλημα είναι ότι αυτές οι προσπάθειες απλώς διευκολύνουν τη ζωή μας χωρίς όμως να φέρνουν κάποια ουσιαστική αλλαγή στα επιστημονικά και εργασιακά δικαιώματά μας.

Πιστεύω ότι στους νέους αλλά και σε όσους νιώθουν κάτι να τους ενοχλεί και να τους καταπιέζει, αξίζει κάτι καλύτερο απ' το μίζερο "ότι και να κάνεις δεν γίνεται τίποτα". Μακάρι αυτό το κάτι καλύτερο να γινόταν με διάλογο αλλά τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά (όπως λέει και ο Σαμαράς υπάρχουν διαπλεκόμενα). Η μόνη λύση είναι η κατανόηση της θέσης μας, σαν φοιτητές και σαν μελλοντικά όργανα παραγωγής, και έπειτα η διαρκής αντίσταση με καθορισμένους στόχους χωρίς πισωγυρίσματα και συμβιβασμούς. Φυσικά αυτό το xτίσιμο μιας αληθινής προοδευτικής δύναμης με σαφή προσανατολισμό είναι κάτι δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο - αρκεί να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε δόγματα και προκαταλήψεις του στυλ "οι Αριστεροί είναι μαλάκες" επειδή κάποιοι απ' αυτούς κάνουν μαλακίες ή "η πολιτική είναι πεθαμένη" επειδή οι πολιτικοί είναι πεθαμένοι και να ανοίξουμε αυτιά και μάτια.

1.Ένας ειδικός, ο J. B. Wiesner, δήλωσε το 1963, όταν ήταν επιστημονικός σύμβουλος του προέδρου των ΗΠΑ Κέννεντυ: "Πολλοί συνάδελφοι μου απ' την επιστημονική κοινότητα κρίνουν τα διαστημικά προγράμματα της ΝΑΣΑ αποκλειστικά σε σχέση με τις επιστημονικές τους αρετές. Νομίζω πως αν με ρωτούσαν αν τόσα πολλά χρήματα θα έπρεπε να ξοδεύονται σε καθαρά επιστημονικούς σκοπούς, θα απαντούσα πολύ καθαρά: "Όχι". Νομίζω πως δεν έχουν αντιληφθεί τις βαθιές πολεμικές προεκτάσεις, ούτε την πολύ μεγάλη πολιτική σημασία αυτού που κάνουμε, ούτε τους άλλους σημαντικούς παράγοντες που επηρέασαν τον πρόεδρο όταν πήρε την απόφασή του".

2.Όρος που έχει χρησιμοποιηθεί απ' τον Χίτλερ αρχικά και επανήρθε στις μέρες μας απ' τον Τζώρτζ Μπους το 1990.

Δημήτρης Μητρόπουλος ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ/ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ Άλλα άρθρα του